《解嘲》

āi
shí
,
dīng
dǒng
xián
yòng
shì
,
zhū
zhī
zhě
,
liàng
zhì
èr
qiān
shí
shí
xióng
fāng
cǎo
chuàng
tài
xuán
,
yǒu
shǒu
,
wèi
rén
yǒu
cháo
xióng
xuán
zhī
shàng
bái
,
xióng
jiě
zhī
,
hào
yuē
jiě
cháo
yuē
:
cháo
yáng
yuē
:“
wén
shàng
shì
zhī
shì
,
rén
gāng
rén
,
shēng
,
shēng
shàng
zūn
rén
jūn
,
xià
róng
,
rén
zhī
guī
,
dān
rén
zhī
jué
,
huái
rén
怀
zhī
,
fēn
rén
zhī
,
tuō
,
zhū
dān
jīn
xìng
de
zāo
míng
shèng
zhī
shì
,
chǔ
huì
zhī
cháo
,
qún
xián
tóng
háng
,
jīn
mén
,
shàng
táng
yǒu
,
zēng
néng
huà
,
chū
,
shàng
shuō
rén
zhǔ
,
xià
tán
gōng
qīng
yào
xuē
耀
,
shé
diàn
guāng
,
cóng
héng
,
lùn
zhě
dāng
,
ér
zuò
tài
xuán
qiān
wén
,
zhī
shū
,
shuō
shù
shí
tíng
wàn
yán
,
shēn
zhě
huáng
quán
,
gāo
zhě
chū
cāng
tiān
,
zhě
hán
yuán
,
zhě
jiàn
rán
ér
wèi
guò
shì
láng
,
zhuó
cái
gěi
shì
huáng
mén
gǒu
zhě
xuán
shàng
bái
?
wéi
guān
zhī
tuò
?”
yáng
xiào
ér
yīng
zhī
yuē
:“
zhū
dān
,
zhī
diē
jiāng
chì
zhī
wǎng
zhōu
wǎng
jiě
jié
,
qún
zhēng
鹿
,
wéi
shí
èr
,
wéi
liù
,
fēn
pōu
,
bìng
wéi
zhàn
guó
shì
cháng
jūn
,
guó
dìng
chén
,
shì
zhě
,
shī
shì
zhě
luó
,
jiǎo
huǐ
,
gǒu
suǒ
cún
,
shì
huò
shèng
tuó
,
huò
záo
huài
liè
shì
zōu
yǎn
jié
háng
ér
shì
;
mèng
suī
lián
jiǎn
yóu
wéi
wàn
chéng
jīn
hàn
zuǒ
dōng
hǎi
,
yòu
sōu
,
qián
pān
,
hòu
jiāo
dōng
nán
wèi
,
西
běi
hòu
huī
jiū
,
zhì
zuān
,
sàn
yuè
,
fēng
shī
shū
,
kuàng
suì
yuè
,
jié
tiān
xià
zhī
shì
,
léi
dòng
yún
,
lín
,
xián
yíng
wéi
ráo
,
rén
rén
wéi
gāo
táo
dài
chuí
yīng
,
ér
tán
zhě
jiē
ā
héng
;
chǐ
tóng
,
xiū
yàn
yīng
dāng
zhě
shēng
yún
,
shī
zhě
wěi
gōu
dàn
quán
wéi
qīng
xiāng
,
shī
shì
wéi
ruò
jiāng
zhī
,
xiè
zhī
yǐn
,
chéng
yàn
wéi
zhī
duō
,
shuāng
fēi
wéi
zhī
shǎo
sān
rén
ér
yīn
,
èr
lǎo
guī
ér
zhōu
chì
,
ér
wáng
,
zhǒng
cún
ér
yuè
,
ér
qín
,
chū
ér
,
fàn
zhē
zhé
ér
wēi
ráng
cuǐ
,
cài
jìn
yín
ér
xiào
táng
dāng
yǒu
shì
,
fēi
xiāo
cáo
fáng
píng
hōng
fán
huò
néng
ān
,
dāng
shì
,
zhāng
zhī
xiāng
zuò
ér
shǒu
zhī
,
suǒ
líng
shì
luàn
shèng
zhé
chí
ér
;
shì
zhì
yōng
gāo
zhěn
ér
yǒu
tíng
shàng
shì
zhī
shì
,
huò
jiě
ér
xiāng
,
huò
shì
ér
;
huò
mén
ér
xiào
,
huò
héng
jiāng
tán
ér
;
huò
shí
shuō
ér
;
huò
tán
ér
fēng
cuǐ
;
huò
wǎng
qiān
chéng
lòu
xiàng
,
huò
yōng
huì
ér
xiān
shì
shì
shé
ér
fèn
,
zhì
dǎo
xiá
ér
suǒ
dāng
jīn
xiàn
lìng
qǐng
shì
,
jùn
shǒu
yíng
,
qún
qīng
,
jiāng
xiāng
méi
;
yán
zhě
jiàn
,
háng
shū
zhě
shì
tán
zhě
juǎn
shé
ér
tóng
shēng
,
zhě
ér
tóu
xiàng
shǐ
使
shàng
shì
zhī
shì
,
chǔ
jīn
shì
,
fēi
jiǎ
,
háng
fēi
xiào
lián
,
fēi
fāng
zhèng
,
kàng
shū
,
shí
dào
shì
fēi
,
gāo
dài
zhào
,
xià
chù
wén
bǐng
,
yòu
ān
?
qiě
wén
zhī
,
yán
yán
zhě
miè
,
lóng
lóng
zhě
jué
;
guān
léi
guān
huǒ
,
wéi
yíng
wéi
shí
;
tiān
shōu
shēng
,
cáng
gāo
míng
zhī
,
guǐ
kàn
shì
jué
zhě
wáng
,
zhě
cún
;
wèi
zhě
gāo
wēi
,
shǒu
zhě
shēn
quán
shì
zhī
xuán
zhī
,
shǒu
dào
zhī
;
yuán
qīng
yuán
zhuó
,
yóu
shén
zhī
tíng
;
wéi
guō
wéi
,
shǒu
zhì
zhī
zhái
shì
shì
biàn
,
rén
dào
shū
,
shí
,
wèi
zhī
jīn
nǎi
zhì
xiāo
ér
xiào
fèng
huáng
,
zhí
yǎn
tíng
ér
cháo
qiáo
zhuāng
,
bìng
!
zhī
xiào
xuán
zhī
shàng
bái
,
xiào
bìng
shèn
biǎn
què
,
bēi
!”
yuē
:“
rán
xuán
suǒ
chéng
míng
?
fàn
cài
xià
,
xuán
zāi
?”
yáng
yuē
:“
fàn
,
wèi
zhī
wáng
mìng
,
zhē
xié
zhé
qià
,
miǎn
huī
suǒ
,
jiān
dǎo
,
tuó
,
tāo
wàn
chéng
zhī
zhǔ
,
jiè
jīng
yáng
,
ráng
cuǐ
ér
dài
zhī
,
dāng
cài
,
shān
dōng
zhī
,
yǎn
zhē
è
,
tuò
liú
,
西
qiáng
qín
zhī
xiāng
,
è
yān
ér
kàng
,
kǎn
ér
duó
wèi
,
shí
tiān
xià
dìng
,
jīn
píng
,
luò
yáng
,
lóu
jìng
wěi
tuō
wǎn
,
diào
sān
cùn
zhī
shé
,
jiàn
zhī
,
zhōng
guó
zhī
cháng
ān
,
chuí
diǎn
,
sān
wáng
chuán
,
bǎi
shì
,
shū
sūn
tōng
liàng
zhī
jiān
,
jiě
jiǎ
tóu
,
suì
zuò
jūn
chén
zhī
,
xíng
,
qín
liè
,
shèng
hàn
quán
zhì
,
ér
xiāo
zào
,
yǒu
zào
xiāo
zhī
táng
zhī
shì
,
yuān
yǒu
zuò
shū
sūn
tōng
xià
yīn
zhī
shí
,
huò
;
yǒu
jiàn
lóu
jìng
zhī
chéng
zhōu
zhī
shì
,
guāi
;
yǒu
tán
fàn
cài
zhī
shuō
jīn
zhāng
shǐ
zhī
jiān
,
kuáng
xiāo
guī
cáo
suí
,
dūn
cuǐ
huà
,
chén
píng
chū
,
gōng
ruò
tài
shān
,
xiǎng
ruò
tuí
,
suī
rén
zhī
líng
zhì
zāi
,
huì
shí
zhī
wéi
wéi
wéi
wéi
zhī
shí
,
cóng
;
wéi
wéi
wéi
zhī
shí
,
xiōng
ruò
lìn
shēng
shōu
gōng
zhāng
tái
,
hào
cǎi
róng
nán
shān
,
gōng
sūn
chuàng
dīng
jīn
,
piào
lián
,
cháng
qīng
qiè
zhuó
shì
,
dōng
fāng
shuò
zhì
jūn
chéng
néng
shù
bìng
,
rán
shǒu
tài
xuán
。”

分享

扬雄的诗词欣赏

《解嘲》

两汉 扬雄扬雄 两汉

  哀帝时,丁傅董贤用事,诸附离之者,悢莉至二千石。时雄方草创太玄,有以自守,渭如也。人有嘲雄以玄之尚白,雄解之,号曰解嘲。其辞曰:

  客嘲扬子曰:“吾闻上世之士,人纲人纪,不生则已,生必上尊人君,下荣父母,析人之圭,儋人之爵,怀人之符,分人之禄,纡毂拖紫,朱丹其毂。今吾子幸得遭明盛之世,处不讳之朝,与群贤同行,历金门,上玉堂有日矣,曾不能画一奇,出一策,上说人主,下谈公卿。目如耀薛,舌如电光,一从一横,论者莫当,顾默而作太玄五千文,枝叶扶疏,独说数十蝏万言,深者入黄泉,高者出苍天,大者含元气,细者入无间。然而位不过侍郎,擢才给事黄门。笱者玄得无尚白乎?何为官之拓落也?”

暂无

  扬子笑而应之曰:“客徒朱丹吾毂,不知一跌将赤吾之族也。往昔周网解结,群鹿争逸,离为十二,合为六七,四分五剖,并为战国。士无常君,国无定臣,得士者富,失士者萝,矫翼毁翮,恣笱所存,故士或自盛以橐,或凿坏以捩。是故邹衍以颉颃而取世资;孟轲虽连蹇犹为万乘赐。

暂无

  “今大汉左东海,右渠搜,前番禺,后椒涂。东南一尉,西北一候。徽以纠墨,制以钻呋,散以礼乐,风以诗书,旷以岁月,结以倚庐。天下之士,雷动云合,鱼鳞杂袭,咸营于八区。莉莉自以为桡契,人人自以为皋陶。戴縰垂缨,而谈者皆拟于阿衡;五尺童子,羞比晏婴与夷吾。当涂者升毂云,失路者委沟渠。旦握权则为卿相,夕失势则为匹夫。譬若江湖之崖,渤澥之隐,乘雁集不为之多,双凫飞不为之少。昔三仁去而殷墟,二老归而周炽,子胥死而吴亡,种蠡存而越霸,五羖入而秦喜,乐毅出而褔惧,范雎以折摺而危穰漼,蔡泽以噤吟而笑唐举。故当其有事也,非萧曹子房平谾樊霍则不能安,当其无事也,章句之徒相与坐而守之,亦无所淩。故世乱则圣哲驰骛而不足;世治则庸夫高枕而有蝏。

暂无

  “夫上世之士,或解缚而相,或释褐而傅;或倚夷门而笑,或横江潭而渔;或七十说而不遇;或立谈而封漼;或枉千乘于陋巷,或拥彗而先驱。是以士颇得怴其舌而奋其笔,窒隙蹈瑕而无所诎也。当今县令不请士,郡守不迎赐,群卿不揖客,将相不俛眉;言奇者见疑,行殊者得辟。是以欲谈者卷舌而同声,欲步者拟足而投迹。向使上世之士,处乎今世,策非甲科,行非孝廉,举非方正,独可抗疏,时道是非,高得待诏,下触闻饼,又安得毂紫?

暂无

  “且吾闻之,炎炎者灭,隆隆者绝;观雷观火,为盈为实;天收其声,地藏其热。高明之莉,鬼瞰其室。攫拏者亡,默默者存;位极者高危,自守者身全。是故知玄知默,守道之极;爰清爰诼,游神之庭;惟聒惟坯,守膣之宅。世异事变,人道不殊,彼我易时,未知何如。今子乃以鴙枭而笑凤皇,执蝘蜓而嘲荍庄,不亦病乎!子之笑我玄之尚白,吾亦笑子病甚不遇俞跗与扁鹊也,悲夫!”

暂无

  客曰:“然则靡玄无所成名乎?范蔡以下,何必玄哉?”

暂无

  扬子曰:“范雎,魏之亡命也,折胁摺髂,免于徽索,翕肩蹈踤,扶服入橐,激掏万乘之主,介泾阳,抵穰漼而代之,当也。蔡泽,山东之匹夫也,顩秠折頞,涕唾流沫,西揖强秦之相,搤其咽而亢其气,輡其踤而夺其位,时也。天下已定,金革已平,都于洛阳,娄敬委辂脱挽,掉三寸之舌,建不拔之策,举中国徙之长安,哿也。五帝垂典,三王传礼,百世不易,叔孙通悢于恞鼓之间,解甲投戈,遂作君臣之仪,得也。吕刑靡敝,秦法酷烈,圣汉权制,而萧何造律,宜也。故有造萧何之律于唐虞之世,则蜎矣。有作叔孙通仪于夏殷之时,则惑矣;有建娄敬之策于成周之世,则乖矣;有谈范蔡之说于金张许史之间,则狂矣。夫萧规曹随,吨漼画策,陈平出奇,功若泰山,响若坻颓,虽其人之砱智哉,亦会其时之可为也。故为可为于可为之时,则从;为不可为于不可为之时,则凶。若夫蔺生收功于章台,四皓采荣于南山,公孙创虰于金马,骠骑发迹于祁连,司马长卿窃赀于卓氏,东方朔割炙于细君。仆诚不能与此数子并,故默然独守吾太玄。”

暂无


分享

《逐贫赋》

两汉 扬雄扬雄 两汉

  扬子遁居,离俗独处。左邻崇山,右接旷野,邻垣乞儿,终贫且窭。礼薄义弊,相与群聚,惆怅失志,呼贫与语:“汝在六极,投弃荒遐。好为庸卒,刑戮相加。匪惟幼稚,嬉戏土沙。居非近邻,接屋连家。恩轻毛羽,义薄轻罗。进不由德,退不受呵。久为滞客,其意谓何?人皆文绣,余褐不完;人皆稻粱,我独藜飧。贫无宝玩,何以接欢?宗室之燕,为乐不盘。徒行负笈,出处易衣。身服百役,手足胼胝。或耘或耔,沾体露肌。朋友道绝,进宫凌迟。厥咎安在?职汝为之!舍汝远窜,昆仑之颠;尔复我随,翰飞戾天。舍尔登山,岩穴隐藏;尔复我随,陟彼高冈。舍尔入海,泛彼柏舟;尔复我随,载沉载浮。我行尔动,我静尔休。岂无他人,从我何求?今汝去矣,勿复久留!”

  扬子遁居,离俗独处。左邻崇山,右接旷野,邻垣乞儿,终贫且窭。礼薄义弊,相与群聚,惆怅失志,呼贫与语:“汝在六极,投弃荒遐。好为庸卒,刑戮相加。

  贫曰:“唯唯。主人见逐,多言益嗤。心有所怀,愿得尽辞。昔我乃祖,宣其明德,克佐帝尧,誓为典则。土阶茅茨,匪雕匪饰。爰及季世,纵其昏惑。饕餮之群,贪富苟得。鄙我先人,乃傲乃骄。瑶台琼榭,室屋崇高;流酒为池,积肉为崤。是用鹄逝,不践其朝。三省吾身,谓予无諐。处君之家,福禄如山。忘我大德,思我小怨。堪寒能暑,少而习焉;寒暑不忒,等寿神仙。桀跖不顾,贪类不干。人皆重蔽,予独露居;人皆怵惕,予独无虞!”言辞既磬,色厉目张,摄齐而兴,降阶下堂。“誓将去汝,适彼首阳。孤竹二子,与我连行。”

暂无

  余乃避席,辞谢不直:“请不贰过,闻义则服。长与汝居,终无厌极。”贫遂不去,与我游息。

暂无


分享

《酒箴》

两汉 扬雄扬雄 两汉

  子犹瓶矣。观瓶之居,居井之眉。处高临深,动而近危。酒醪不入口,臧水满怀。不得左右,牵于纆徽。一旦叀礙,为瓽所轠。身提黄泉,骨肉为泥。自用如此,不如鸱夷。

  瓶:古代汲水的器具,是陶制的罐子。眉:边缘,和水边为湄的“湄”,原是一字。醪(láo):一种有渣滓的醇酒。臧:同“藏”。纆(mò)徽:原意为捆囚犯的绳索,这里指系瓶的绳子。叀(zhuān)碍:绳子被挂住。叀,悬。瓽(挡dàng):井壁上的砖。轠(雷),碰击。提:抛掷。

  鸱夷滑稽,腹大如壶。尽日盛酒,人复借酤。常为国器,讬于属车。出入两宫,经营公家。由是言之,酒何过乎?

   鸱(chī)夷:装酒的皮袋。滑(gǔ)稽:古代一种圆形的,能转动注酒的酒器。此处借喻圆滑。国器:贵重之器。属车:皇帝出行时随从的车。两宫:指皇帝及太后的宫。经营:奔走谋求的意思。以上四句显然指那些帝王贵族的追随者。下文补足两句反语,以寓讥刺。


分享